Gần dân và bao quát, Hội đồng nhân dân thành phố
hoạt động bài bản và xứng tầm hơn
Phạm Phương Thảo
Chủ tịch HĐND TP
Họat động trong điều kiện mới – thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND quận-huyện và phường, HĐND thành phố vừa phải sâu sát, gắn với cơ sở, với dân, vừa phải nâng tầm họat động có tính bao quát và hiệu quả.
Việc thực hiện thí điểm đang đặt ra những yêu cầu cao hơn, nhiều việc hơn và cũng đòi hỏi một sự bài bản.
Với chức năng nhiệm vụ được bổ sung, điều chỉnh, HĐND TP đảm trách thêm một số nhiệm vụ mà trước đây HĐND quận-huyện phường làm. Và một trong những điều quan trọng mà đại biểu HĐND phải cố gắng là làm sao cho cử tri cảm thấy không bị hụt hẩng về sự gần gủi, sâu sát với dân của đại biểu HĐND TP.
Để làm tốt, HĐND TP đã phối hợp chặt chẽ hơn với Mặt trận tổ quốc thành phố trong việc phản ánh tâm tư nguyện vọng của cử tri và trong công tác giám sát cũng như lắng nghe những ý kiến phản biện xã hội trước những chủ trương, chính sách trên địa bàn thành phố.
Vai trò của các tổ đại biểu HĐND TP cũng được phát huy hơn trong việc tăng cường tiếp xúc cử tri, tiếp công dân và trong các họat động giám sát. Trụ sở làm việc của UBMTQ quận-huyện cũng là điểm hẹn để các đại biểu đến gặp gỡ, tiếp công dân. Có tổ đại biểu luân phiên tiếp dân hàng tuần, có tổ tiếp dân hàng tháng. Với tầng suất đi cơ sở, tiếp dân nhiều hơn, nhiều kiến nghị của cử tri như được giải quyết nhanh hơn.
Năm 2009, họat động giám sát của HĐND TP có sự tập trung hơn. Trong năm thường trực và các ban HĐND TP đã giám sát 56 cuộc, khảo sát 79 cuộc, tập trung ở các lĩnh vực: quản lý nhà xưởng, kho bãi thuộc sở hữu nhà nước, công tác quy họach và quản lý quy họach, các lĩnh vực thuộc quản lý đô thị, thực hiện nếp sống văn minh đô thị, vệ sinh an tòan thực phẩm…và thực hiện cải cách hành chính. Các chương trình “Nói và Làm”, “Đối thọai cùng chính quyền thành phố” trên sóng truyền hình và phát thanh được duy trì hàng tháng và tiếp tục nhận được sự quan tâm, tham gia của người dân, góp phần tích cực xử lý các vấn đề bức xúc của thành phố.
Để giảm tải nội dung các kỳ họp thường kỳ, HĐND TP đã tổ chức 2 hội nghị chuyên đề về giao thông đô thị, chất lượng dịch vụ xe búyt và cung cấp nước sạch; tổ chức 2 cuộc điều trần về công tác quy họach và quản lý lòng - lề đường, một số cuộc hội thảo về nếp sống văn minh đô thị và 10 cuộc tham vấn ý kiến nhân dân trên một số lĩnh vực. Các cuộc lắng nghe ý kiến các nhà khoa học, các nhà quản lý, các giới đồng bào, có cả trẻ em làm cho sức tiếp thu và lan tỏa trong họat động của HĐND TP trở nên sâu sắc và rộng lớn.
Tại kỳ họp cuối năm vừa qua, lần đầu tiên HĐND TP đã xem xét phân bổ ngân sách cho quận-huyện, điều nầy đòi hỏi ban kinh tế-ngân sách phải thẩm tra nhiều hơn, các tổ đại biểu phải sâu sát với các kiến nghị của địa phương hơn và việc xem xét đầu tư phải được đặt trên cơ sở hiệu quả. Ngay khi kết thúc nhiệm vụ của HĐND quận-huyện, lần đầu tiên HĐND TP cũng đã tổ chức một kỳ họp riêng để bầu 726 hội thẩm tòa án nhân dân quận-huyện.
Vào thời điểm thực hiện thí điểm, tổng số đại biểu HĐND quận-huyện và phường là 7.586 người (trong đó đại biểu ở quận-huyện là 862, ở phường là 6.724). Hầu hết số đại biểu chuyên trách đã được sắp xếp, tăng cường cho bộ máy chính quyền tại quận-huyện, phường (chỉ có 9 đại biểu ở phường được trợ cấp nghỉ việc). Do có sự chủ động triển khai tổ chức thực hiện, nhất là công tác cán bộ, bộ máy hành chính của quận-huyện, phường đã sớm ổn định và đảm bảo họat động thống nhất, thông suốt theo luật định. Biên chế hành chính của thành phố năm 2009 giảm và kế hoạch biên chế 2010 cũng không tăng.
Nhìn chung, việc thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND quận-huyện, phường đã tạo được tiếng nói chung, đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, bộ máy tinh gọn, giảm trung gian, khắc phục sự trùng lấp về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, đáp ứng yêu cầu của chính quyền và phát huy dân chủ cơ sở.
Có thể nói rằng, trong tình hình mới, HĐND TP đã họat động với công suất và hiệu quả cao hơn, sát dân hơn nhưng tầm họat động lại đòi hỏi phải bao quát hơn. Điều quan trọng là có sự phối hợp đồng bộ trong hệ thống chính trị, đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, nhuần nhuyễn trong mối quan hệ với Mặt trận tổ quốc và gắn kết chặt chẽ hơn với Ủy ban nhân dân thành phố.
Trong thực tế HĐND TP cũng chịu nhiều áp lực, nhất là áp lực từ người dân. Người dân luôn nghĩ rằng HĐND TP - cơ quan quyền lực tại địa phương có thể giải quyết được nhiều điều, gửi gấm cho đại biểu HĐND nhiều điều.
Theo luật định và cơ chế cho phép, HĐND TP đã và sẽ cố gắng làm tất cả những gì có thể làm được vì nguyện vọng tha thiết và chính đáng của người dân, vì sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của thành phố. Thường trực HĐND TP luôn xác định cùng với UBND TP thúc đẩy sự phát triển ngày một xứng tầm hơn. Các họat động giám sát, tham vấn, điều trần…được triển khai cũng trong tinh thần ấy, trong sự đòi hỏi và kỳ vọng của dân. Và trong điều kiện mới, HĐND TP sẽ cố gắng nhiều hơn, sẽ đóng góp có ý nghĩa vào việc thực hiện thành công việc thí điểm theo nghị quyết 26/2008 của Quốc hội.
